در پی کمبود جهانی و تقاضای فزاینده برای حافظه‌های رم، قیمت این قطعه حیاتی کامپیوتر به سطوحی سرسام‌آور رسیده است؛ به گونه‌ای که برخی فروشگاه‌ها ناچار به عرضه رم با "قیمت روز" شده‌اند، روندی که یادآور خرید ماهی تازه در بازار است. این وضعیت نه تنها بر خریداران کامپیوترهای شخصی تاثیر گذاشته، بلکه صنایع گسترده‌ای از کنسول‌های بازی تا گوشی‌های هوشمند را نیز تحت الشعاع قرار داده است.
کمبود رم و عرضه به نرخ روز: حافظه‌های کامپیوتر در حال تبدیل شدن به کالای لوکس
این روزها دیگر خبری از قیمت‌های ثابت و تبلیغاتی برای ماژول‌های رم در برخی فروشگاه‌های بزرگ قطعات کامپیوتری نیست. گزارش‌ها حاکی از آن است که فروشگاه‌هایی نظیر "Central Computers" در منطقه خلیج سان‌فرانسیسکو و "Micro Center" در واکنش به نوسانات شدید بازار، شیوه فروش "قیمت روز" را در پیش گرفته‌اند. پیامی که در ویترین این فروشگاه‌ها به چشم می‌خورد، گویای وضعیت است: "به دلیل نوسانات روزانه هزینه‌ها در پی محدودیت عرضه و تقاضای بالا از سوی تولیدکنندگان و توزیع‌کنندگان، در حال حاضر قادر به نمایش قیمت‌های ثابت نیستیم." این رویکرد غیرمتعارف، یادآور عرضه محصولاتی مانند خرچنگ یا ماهی تازه است که قیمت آن‌ها بر اساس عرضه و تقاضای روز تعیین می‌شود.
<br/>
<br/>
یکی از کارشناسان حوزه سخت‌افزار اشاره می‌کند که تنها سه ماه پیش، یک کیت ۳۲ گیگابایتی رم را برای کامپیوتر گیمینگ خود به قیمت ۱۳۰ دلار خریداری کرده، اما اکنون قیمت همان محصول به ۴۴۰ دلار رسیده است. این افزایش بیش از سه برابری قیمت رم در مدت زمانی کوتاه، نشان‌دهنده عمق بحران است. برخی کیت‌های ۶۴ گیگابایتی DDR5 نیز به راحتی با قیمت‌های ۷۰۰ تا ۹۰۰ دلار به فروش می‌رسند، در حالی که قیمت برخی از ماژول‌های رم از ماه اکتبر سال جاری میلادی دو برابر شده است.
پیامدهای گسترده بحران قیمت رم: از بازی‌سازان تا تولیدکنندگان کنسول
افزایش بی‌رویه قیمت رم، نه تنها بر هزینه نهایی کامپیوترهای شخصی تاثیر می‌گذارد، بلکه سایر بخش‌های صنعت فناوری را نیز با چالش‌های جدی مواجه کرده است. از کنسول‌های بازی پیشرفته تا جدیدترین مدل‌های گوشی‌های هوشمند، همگی برای عملکرد بهینه به حافظه رم نیاز دارند.
شرکت Valve پیش‌تر به کمبود رم به عنوان یکی از دلایل عدم اعلام قیمت مشخص برای دستگاه "Steam Machine" خود اشاره کرده بود. همچنین، طبق ادعای "Moore’s Law Is Dead" (یک افشاگر معتبر در حوزه سخت‌افزار)، ممکن است مایکروسافت مجبور شود بار دیگر قیمت کنسول‌های ایکس‌باکس خود را افزایش دهد. در سوی دیگر، سونی با پیش‌بینی این وضعیت، میزان قابل توجهی رم برای پلی‌استیشن ۵ ذخیره کرده که احتمالا برای چند ماه آینده کفایت می‌کند.
درست در زمانی که قیمت کارت‌های گرافیک (GPU) پس از نوسانات شدید ابتدای سال کمی ثبات یافته بود، جهش قیمت رم می‌تواند دوباره آن‌ها را به اوج برگرداند. هر کارت گرافیک به میزان قابل توجهی حافظه ویدیویی (VRAM) نیاز دارد که با افزایش قیمت رم، هزینه تولید آن نیز بالا می‌رود. گزارش‌ها حاکی از آن است که شرکت‌های Nvidia و AMD نیز در حال آماده‌سازی برای افزایش قیمت محصولات خود هستند تا ضررهای ناشی از این کمبود را جبران کنند. "Digital Foundry" به کاربران توصیه می‌کند که هر چه سریع‌تر کارت‌های گرافیک با ۱۰ گیگابایت VRAM یا بیشتر را با قیمت پیشنهادی تولیدکننده (MSRP) خریداری کنند.
نقش هوش مصنوعی در افزایش بی‌سابقه قیمت حافظه رم
تیم سوئینی، مدیرعامل شرکت Epic Games، معتقد است که صنعت بازی‌های رده‌بالا ممکن است سال‌ها طول بکشد تا از بحران فعلی رم که به دلیل رشد سرسام‌آور هوش مصنوعی ایجاد شده، بهبود یابد. او تصریح کرده است که "کارخانه‌ها ظرفیت تولید DRAM پیشرفته را برای تامین نیازهای هوش مصنوعی تغییر مسیر داده‌اند، چرا که مراکز داده و شرکت‌های فعال در این حوزه، حاضرند قیمت‌های به مراتب بالاتری نسبت به تولیدکنندگان دستگاه‌های مصرف‌کننده نهایی بپردازند." این رقابت شدید برای تصاحب منابع DRAM، منجر به کمبود و افزایش نجومی قیمت رم در بازار جهانی شده است. با توجه به توسعه روزافزون فناوری‌های هوش مصنوعی و نیاز سیری‌ناپذیر آن‌ها به حافظه‌های پرسرعت و با ظرفیت بالا، انتظار می‌رود این روند صعودی در قیمت رم برای مدتی ادامه داشته باشد.
چشم‌انداز آینده بازار رم: چالش‌ها و راهکارهای پیش رو
وضعیت کنونی بازار رم، سوالات متعددی را درباره آینده صنعت سخت‌افزار و قیمت‌گذاری محصولات فناوری ایجاد می‌کند. تا زمانی که ظرفیت تولید DRAM نتواند با تقاضای فزاینده هوش مصنوعی و سایر صنایع همگام شود، مصرف‌کنندگان نهایی باید انتظار افزایش قیمت‌ها و محدودیت‌ها را داشته باشند.
تولیدکنندگان بزرگ رم در حال سرمایه‌گذاری برای افزایش ظرفیت تولید هستند، اما این فرآیند زمان‌بر خواهد بود.
نوآوری در معماری‌های حافظه و بهینه‌سازی مصرف رم در نرم‌افزارها می‌تواند بخشی از فشار موجود در این بازار را کاهش دهد.
کاربران و خریداران در حال حاضر باید با دقت بیشتری نسبت به خرید قطعات کامپیوتری اقدام کنند و شاید زمان آن رسیده که استراتژی‌های جدیدی را برای ارتقاء سیستم‌های خود در نظر بگیرند. تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند که برای بازگشت به ثبات نسبی در بازار رم، ممکن است نیاز به گذشت چندین سال باشد، مگر اینکه تحولات غیرمنتظره‌ای در عرضه و تقاضا رخ دهد و تعادل جدیدی در این صنعت شکل گیرد.