یک مطالعه جدید و گسترده نشان میدهد که تقریبا تمامی شنوندگان نمیتوانند موسیقی هوش مصنوعی را از آثار تولید شده توسط انسان تشخیص دهند. این یافته، که نتیجه همکاری سرویس استریمینگ دیزر (Deezer) و شرکت تحقیقاتی ایپسوس (Ipsos) است، زنگ خطر را برای آینده صنعت موسیقی به صدا درآورده است. اما آیا این واقعیت به آن بدی که به نظر میرسد، هست؟ بررسی دقیقتر نشان میدهد که داستان کمی پیچیدهتر است و واکنش پلتفرمهای بزرگ موسیقی به چالش موسیقی هوش مصنوعی، بسیار متفاوت است.
واقعیت پنهان پشت آمار حیرتانگیز موسیقی هوش مصنوعی
در این پژوهش، ۹۰۰۰ شرکتکننده به سه قطعه موسیقی گوش دادند و از آنها خواسته شد تا حدس بزنند کدام یک از آنها کاملاً توسط هوش مصنوعی تولید شده است. نکته حائز اهمیت در روششناسی این تحقیق آن بود که اگر شرکتکننده حتی یکی از سه قطعه را اشتباه تشخیص میداد، در دسته "عدم توانایی تشخیص" قرار میگرفت. همین رویکرد باعث شد آمار حیرتانگیز ۹۷ درصد به دست آید.
اما آیا این بدان معناست که انسانها واقعاً در تشخیص موسیقی هوش مصنوعی ناتوانند؟ یک آزمایش غیرعلمی کوچک که توسط نویسنده مقاله اصلی با ۱۰ نفر انجام شد، نتایج متفاوتی را نشان داد. در این آزمایش، اگر پاسخها به صورت تجمعی بررسی نمیشد، شرکتکنندگان در ۴۳ درصد موارد توانستند به درستی تشخیص دهند که یک قطعه موسیقی توسط هوش مصنوعی ساخته شده یا توسط انسان. این نشان میدهد که توانایی تشخیص فردی ممکن است بیشتر از آن باشد که آمار کلی ۹۷ درصدی منعکس میکند. برخی حتی بیان کردند که یک آهنگ آنقدر ضعیف و آشکارا هوش مصنوعی به نظر میرسید که فکر میکردند این یک تله است و به اشتباه آن را انسانی تشخیص دادند.
تصویر: 
تقاضای شفافیت و واکنش متفاوت پلتفرمها به موسیقی هوش مصنوعی
آمارها نشان میدهد که این موضوع برای شنوندگان بیتفاوت نیست. ۷۱ درصد از شرکتکنندگان از عملکرد ضعیف خود در تشخیص موسیقی هوش مصنوعی شگفتزده شدند و ۵۱ درصد اظهار داشتند که عدم توانایی در تشخیص تفاوت بین آثار هنری تولید شده توسط هوش مصنوعی و انسان، آنها را ناراحت کرده است.
نظرات در مورد تاثیر موسیقی هوش مصنوعی بر کیفیت کلی آثار نیز متفاوت بود؛ ۵۱ درصد معتقد بودند که هوش مصنوعی منجر به تولید موسیقی هوش مصنوعی "بیشتر با کیفیت پایین و صدای عمومی" خواهد شد. با این حال، تنها ۴۰ درصد اعلام کردند که اگر بدانند آهنگی توسط هوش مصنوعی تولید شده، از گوش دادن به آن صرفنظر خواهند کرد.
یکی از نقاطی که اکثر شرکتکنندگان در آن اتفاق نظر داشتند، نیاز به شفافیت بود. ۸۰ درصد خواهان برچسبگذاری واضح برای موسیقی هوش مصنوعی هستند. در حال حاضر، دیزر این رویکرد را در پیش گرفته است:
سیستمی ایجاد کرده که میتواند ۱۰۰ درصد محتوای تولید شده توسط هوش مصنوعی را از مدلهای محبوب مانند Suno و Udio به طور خودکار شناسایی و برچسبگذاری کند.
موسیقیهای برچسبگذاری شده با هوش مصنوعی را از توصیههای الگوریتمی خود حذف میکند.
در مقابل، اسپاتیفای (Spotify) نیز اقداماتی را برای مقابله با "محتوای بیکیفیت هوش مصنوعی" در پلتفرم خود اعلام کرده است، اما از برچسبگذاری صریح موسیقی هوش مصنوعی خودداری میکند. این پلتفرم سیاستهایی را در مورد جعل هویت با هوش مصنوعی و یک فیلتر هرزنامه جدید معرفی کرده است. اسپاتیفای به جای برچسبگذاری فراگیر، به دنبال یک سیستم اعتبارسنجی استاندارد است و معتقد است: "صنعت به رویکردی ظریف برای شفافیت هوش مصنوعی نیاز دارد، نه اینکه مجبور شود هر آهنگ را یا 'تولید شده توسط هوش مصنوعی' یا 'غیر هوش مصنوعی' طبقهبندی کند." با این حال، این سیستم به طور کامل به صداقت لیبلها و هنرمندان در افشای استفاده از هوش مصنوعی، حتی برای کمک در فرآیند میکس، متکی خواهد بود.
آینده موسیقی هوش مصنوعی: تهدید یا فرصت؟
مدیر تحقیقات دیزر، مانوئل موسلام (Manuel Moussallam)، بیان میکند که منطقه خاکستری پیرامون محتوای ترکیبی که ممکن است از عناصر هوش مصنوعی استفاده کند، "مشکل فنی نیست. این یک مسئله شفافیت و اخلاقی است" که نیازمند رفتار مسئولانه همه طرفهای درگیر، از سازندگان گرفته تا خدمات توزیع موسیقی و پلتفرمهای استریمینگ است.
نکته واضح این است که حجم موسیقی هوش مصنوعی آپلود شده سرسامآور است و مدام در حال افزایش است. دیزر میگوید روزانه بیش از ۵۰,۰۰۰ قطعه موسیقی تولید شده با هوش مصنوعی دریافت میکند که بیش از ۳۴ درصد از کل موسیقی اضافه شده به این سرویس را تشکیل میدهد. با این حال، موسلام اشاره میکند که این محتوا تنها ۰.۵ درصد از کل استریمها را به خود اختصاص میدهد و بخش عمده این میزان اندک، کلاهبرداری و جعلی است. او معتقد نیست که این حجم عظیم، تجربه کاربران را به طرز چشمگیری تغییر دهد. وی میگوید: "انسانها همچنان به ساخت موسیقی ادامه میدهند و به گوش دادن به موسیقی ساخته شده توسط هنرمندان واقعی ادامه خواهند داد." هالی هرندون (Holly Herndon)، هنرمندی که به طور گسترده از مدلهای هوش مصنوعی سفارشی در موسیقی خود استفاده کرده است، نیز با این دیدگاه موافق است و میگوید: "فقط به این دلیل که هر کسی میتواند چیزهای کلیشهای و پولیششده ایجاد کند، به این معنی نیست که کسی به آن آهنگها اهمیت خواهد داد. یک فعالیت هنری بسیار پیچیدهتر از این است."
۷۰ درصد از پاسخدهندگان به نظرسنجی معتقدند که آهنگهای کاملاً موسیقی هوش مصنوعی تهدیدی برای معیشت نوازندگان است و ۶۴ درصد باور دارند که هوش مصنوعی میتواند به کاهش خلاقیت منجر شود. اما موسلام کمتر بدبین است و میگوید: "ما به سمتی نمیرویم که انسانها از فرآیند خلاقانه حذف شوند، بلکه هوش مصنوعی تنها در فرآیندهای خلاقانه ادغام خواهد شد." این دیدگاه نشاندهنده یک آینده همکارانه است که در آن موسیقی هوش مصنوعی به عنوان ابزاری برای تقویت خلاقیت انسانی عمل میکند، نه جایگزینی برای آن.
در نهایت، در حالی که موسیقی هوش مصنوعی به سرعت در حال پیشرفت است و چالشهای جدیدی را در زمینه اصالت، کیفیت و اخلاق ایجاد میکند، به نظر میرسد که نیاز به شفافیت و تعهد هنرمندان و پلتفرمها برای حفظ ارزش هنر انسانی، مسیر آینده این صنعت را رقم خواهد زد.
مطالب مرتبط
- گزارش موسسه فناوری ماساچوست: ۱۱.۷ درصد از نیروی کار آمریکا با هوش مصنوعی موجود قابل جایگزینی است
- نبرد حقوقی ایلان ماسک علیه اپل و OpenAI وارد فاز جدیدی شد: ردپای شرکت مرموز کرهای، پرونده را پیچیدهتر میکند
- اوپنایآی و گوگل، محدودیتهای تولید محتوای رایگان هوش مصنوعی سورا و نانو بنانا پرو را کاهش دادند
- نبرد حقوقی ایلان ماسک علیه اپل و OpenAI وارد فاز جدیدی شد: ردپای شرکت مرموز کرهای، پرونده را پیچیدهتر میکند