افت شدید درآمد یوتیوبرهای فارسیزبان
در هفتههای اخیر، جامعه یوتیوب فارسی با بحرانی جدی روبهرو شده است. بسیاری از تولیدکنندگان محتوا از کاهش ناگهانی و چشمگیر درآمد خود خبر دادهاند؛ کاهشی که در برخی موارد تا ۹۰ درصد رسیده است. این اتفاق دیگر یک نوسان مقطعی نیست، بلکه نشانه تغییرات اساسی در سیاستهای درآمدزایی یوتیوب و الگوریتمهای آن محسوب میشود.
دلیل اصلی کاهش درآمد یوتیوب فارسی
بهروزرسانی جدید الگوریتم یوتیوب تمرکز ویژهای بر شناسایی دقیق موقعیت جغرافیایی کاربران دارد. پیشتر، استفاده از VPN باعث میشد کاربران ایرانی بهعنوان ترافیک کشورهای غربی شناسایی شوند و تبلیغات دلاری برایشان نمایش داده شود. اما اکنون هوش مصنوعی گوگل با تحلیل الگوهای رفتاری و شناسایی آیپیهای دیتاسنتری، هویت واقعی کاربران ایرانی را تشخیص میدهد. در نتیجه، ترافیک ورودی از ایران بهعنوان ترافیک کمارزش یا پرریسک شناخته شده و درآمدزایی آن تقریباً به صفر رسیده است.
سقوط شاخص RPM؛ از دلار به سنت
این تغییر الگوریتم ضربه مستقیمی به شاخص RPM (درآمد بهازای هر هزار بازدید) وارد کرده است. شاخصی که پیشتر بین ۳ تا ۸ دلار بود، اکنون به ۰.۲ تا ۱ دلار کاهش یافته است. این یعنی درآمد کانالهای فارسیزبان به یکپنجم یا حتی یکدهم گذشته رسیده و بسیاری از یوتیوبرها توان ادامه فعالیت را از دست دادهاند.
آینده یوتیوب فارسی؛ تغییر مدل یا توقف فعالیت
کاهش شدید درآمد تبلیغاتی، مدل اقتصادی بسیاری از کانالهای سرگرمی، گیمینگ و ولاگ را به خطر انداخته است. هزینههای بالای تولید و نبود اسپانسر خارجی، ادامه فعالیت را دشوار کرده است. کارشناسان معتقدند که اکوسیستم یوتیوب فارسی ناچار به تغییر مسیر خواهد بود و تولیدکنندگان محتوا باید به سمت مدلهای درآمدی جایگزین حرکت کنند:
- اسپانسرینگ مستقیم و همکاری با برندها.
- فروش کالا و محصولات جانبی (Merchandise).
- تولید محتوا برای مخاطبان خارج از ایران.
جمعبندی
بحران درآمد در یوتیوب فارسی نشان میدهد دوران طلایی کسب درآمد دلاری آسان برای یوتیوبرهای ایرانی به پایان رسیده است. الگوریتم جدید یوتیوب با کاهش ارزش ترافیک ایران، آینده این صنعت نوپا را با چالشهای جدی روبهرو کرده و تولیدکنندگان محتوا را به سمت پوستاندازی و تغییر مدلهای درآمدی سوق داده است.